Co to był za tydzień! Naukowcy stworzyli atlas zmian w DNA, znaleźli szczątki najstarszego Europejczyka sprzed 1,4 mln lat, odkryli geny starzenia mózgu oraz nowy gatunek kornika w Polsce. Odpowiedzieli też na wiele ważnych pytań, m.in. dlaczego ewolucja wyposażyła nas w zdolność do trawienia mleka w wieku dorosłym i jakie szkody roślinom wyrządza mikroplastik.
W tytule nie ma pomyłki. U osób otyłych, jak i u psów z tendencją do tycia, adenowirus 36 występuje znacznie częściej, niż u szczupłych. Potrafi sprawić, że komórki macierzyste zamieniają się w komórki tłuszczowe.
Jak pachną starożytne mumie? Co najbardziej motywuje ludzi według teorii ewolucji? Jak młodze niedźwiadki polarne wygrzebują się z jam? Zapraszam na przegląd najciekawszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Prof. Tadeusz Przylibski - prezes Zarządu Polskiego Towarzystwa Meteorytowego - apeluje do mieszkańców Drelowa, Łózek i okolicznych wiosek w woj. lubelskim, by przeszukali pola i łąki. Tydzień temu w tamtych okolicach spadły fragmenty kamiennego meteorytu. To niezwykle rzadkie oraz naukowo cenne znaleziska.
- Nie brakuje odkrywczyń, o których można i warto mówić. Ale niestety, w powszechnej opowieści o historii czy nauce, kobiet po prostu nie ma - podkreślają założycielki Fundacji Muzeum Historii Kobiet. Proponują też, kim można by zastąpić Larę Croft czy bohaterkę kreskówki "Dora poznaje świat".
Kastracja spowalniająca starość, lek na wyniszczenie nowotworowe, choroby księżniczek Disneya, cechy futbolowych geniuszy. Zapraszam na przegląd najciekawszych naukowych odkryć minionego tygodnia!
Tak wynika z najnowszych badań genetycznych, które ujawniły migracje ludów w pierwszym tysiącleciu naszej ery, tuż przed uformowaniem się państwa Piastów. Przez teren obecnej Polski przetoczyły się trzy fale migracji ze Skandynawii do Europy Środkowej i z powrotem, które doprowadziły do wymieszania się lokalnej ludności z przybyszami. Wniosek: jesteśmy potomkami migrantów, mieszańcami, jak zresztą wszyscy Europejczycy.
Nasze prognozy dotyczące globalnego ocieplenia nie sprawdzają się... Jest gorzej, niż badacze prognozowali. Podobno łatwiej jest przewidywać przeszłość niż przyszłość, ale to też nie zawsze jest prawdą. Archeologowie właśnie odkryli, że błędnie interpretowano dotychczas płeć i relacje rodzinne ofiar wybuchu Wezuwiusza w Pompejach z 79 r. n.e. Zapraszam do przeglądu naukowych odkryć z ostatniego tygodnia.
Fartuch żony, odchody gołębi na antenie, wypadek przy budowaniu tunelu kolejowego czy brudne naczynia laboratoryjne, które uratowały tysiące potencjalnych ofiar wypadków samochodowych. Bez przypadku nie byłoby wielu odkryć.
Przez półtora tysiąca lat pokrywała je tropikalna puszcza. Sensację archeologiczną w stanie Campeche ujawniły wiązki promieni laserowych z samolotu.
Amerykanie chwalą się niezwykłym znaleziskiem, ale wątpliwości jest prawie tyle, co argumentów za jego autentycznością.
Nauka nie zawsze udziela odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Często badania prowadzą do... nowych pytań i zagadek. Tak właśnie jest z Wielką Czerwoną Plamą - gigantycznym antycyklonem na Jowiszu. Nie wiemy, kiedy się narodził, ani kiedy zniknie. A najnowsze obserwacje przeprowadzone za pomocą teleskopu Hubble'a odkryły jego kolejną tajemnicę. Zapraszam na przegląd naukowych doniesień z ubiegłego tygodnia.
Gigantyczne tsunami na Grenlandii, złote samorodki powstające dzięki trzęsieniom ziemi, przyczyny upadku cywilizacji Wyspy Wielkanocnej, katastrofa Titana. Przedstawiamy najciekawsze wieści ze świata nauki z ubiegłego tygodnia.
W próbkach żywności z całego świata - głównie w nabiale i fermentowanych produktach - naukowcy znaleźli ponad tysiąc gatunków mikrobów, z których połowa była wcześniej nieznana. Większość z nich zasiedla nasze ciała i jest najlepszą polisą na zdrowe życie. Wciąż jednak zdumiewająco niewiele o nich wiemy, co - jak podkreśla jeden z mikrobiologów - jest "niebezpiecznie głęboką ignorancją". Przeczytajcie o tym i o innych odkryciach minionego tygodnia.
Czy wiecie, że w epoce lodowcowej nasz gatunek omal nie wyginął? To tylko jedno z intrygujących odkryć naukowych, o których dowiedzieliśmy się w minionym tygodniu. Zapraszamy do lektury przeglądu najciekawszych z nich!
Hibernacja kojarzy się z science fiction i podróżami kosmicznymi. Żeby jednak możliwe było "zamrożenie" człowieka musimy więcej wiedzieć, jak hibernacja działa na poziomie komórek.
Sprawdź, czy wiesz, jak zachowują się ośmiornice po zażyciu ecstasy, ile faz snu mają te zwierzęta i czym obrzucają inne osobniki swojego gatunku.
Jesteśmy coraz bliżej Słońca (sonda NASA przeleciała rekordowo blisko od naszej gwiazdy), a jednocześnie wciąż dalecy od stworzenia "sztucznego Słońca", czyli czerpania energii z kontrolowanych reakcji termojądrowych. Budowany wysiłkiem największych mocarstw świata reaktor ITER zostanie znowu opóźniony o blisko dekadę. Ale są też doniesienia optymistyczne!
Naukowcy wytłumaczyli, dlaczego samochody autonomiczne powodują mniej wypadków niż kierowcy, wykryli groźny gatunek komara w Polsce i odkryli najstarsze wino. A sztuczna inteligencja pomogła badaczom wyróżnić sześć typów depresji. Zapraszam na przegląd najważniejszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Unikalny cmentarz domowych zwierząt, którymi otaczali się rzymscy legioniści stacjonujący w Berenike na przełomie I/II w., zbadał Międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez polską archeolożkę prof. Martę Osypińską.
Alkohol pity w samolocie szkodzi zdrowiu, dzieci ufają bardziej robotom niż ludziom, śmierć pierwszego człowieka zarażonego ptasią grypą i wiemy już prawdopodobnie, dlaczego orki zatapiają jachty. Ubiegły tydzień obfitował w interesujące, ale i niepokojące odkrycia naukowców.
Norwescy naukowcy odtworzyli wygląd mężczyzny na podstawie szczątków kości sprzed 4 tysięcy lat. Kim był człowiek z Hitry?
Umiejętność biegania na długie dystanse prawdopodobnie była motorem ewolucyjnego sukcesu Homo sapiens. Wskazują na to najnowsze ustalenia antropologów. To rodzi pytanie, co zrobi z naszego gatunku siedzący tryb życia, jaki od pewnego czasu powszechnie uprawiamy? Człowieku, rusz głową, ale i całym ciałem! Zapraszam na przegląd naukowych doniesień z ubiegłego tygodnia.
Kompleks 31 piramid w Gizie został zbudowany wzdłuż 64-kilometrowej odnogi Nilu, która wyschła dawno temu. Naukowcy, którzy odkryli jej ślady, nazwali ją Ahramat, co po arabsku oznacza piramidę.
To pierwszy bezpośredni dowód na to, że przewidziany 90 lat temu kryształ, zbudowany z samych elektronów, rzeczywiście istnieje.
Naukowcy odkryli glon, który sam pobiera azot z atmosfery, dowiedzieli się, z czego wynika leworęczność i poinformowali o pierwszej masowej epidemii ptasiej grypy u krów. Zapraszam na przegląd najważniejszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Jak to się stało, że kilkaset lat temu świat gwałtownie przyspieszył, a dziś zmienia się tak szybko, że nie nadążamy? Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge sięgnęli po dane historyczne i odkryli, że do kluczowej zmiany doszło na długo przed budową pierwszej maszyny parowej, która dotychczas była symbolem początku rewolucji przemysłowej. Dlaczego doszło do tego akurat wtedy w Wielkiej Brytanii, a nie wcześniej w innym miejscu świata, to wciąż zagadka. Zapraszam na przegląd naukowych doniesień z ostatnich 7 dni.
Czy wiesz, jak długo trwał paleolit, kiedy Europejczycy zaczęli hodować świnie i gdzie odkryto najstarsze dzieło sztuki naskalnej?
Przeciążenie informacjami, receptura piwa opracowana przez sztuczną inteligencję, porównanie gestykulacji Włochów i Skandynawów, "incydent kałowy" na oceanie czy zaawansowane technologicznie łodzie sprzed 7 tys. lat. Zapraszam na przegląd najciekawszych odkryć naukowych mijającego tygodnia.
Teleskop Webba odkrył, że zanim sformowało się Słońce i Ziemia, w zimnych obłokach molekularnych już powstały kluczowe związki dla życia. Także alkohol. Nasz najdalszy wysłannik - sonda Voyager 1 - znowu z nami rozmawia, choć opornie. Ale najbardziej ucieszyło mnie odkrycie polskich biochemików - dokonana przez nich modyfikacja cząsteczki mRNA może przyspieszyć rewolucję w medycynie. Zapraszam na przegląd naukowych doniesień.
Ponad sto lat temu pewien francuski oficer ponoć widział go na własne oczy. Zabrał ze sobą tylko mały kawałek, bo cały meteoryt był co najmniej stumetrową bryłą z żelaza i niklu, częściowo zagrzebaną w piaskach Sahary.
Naukowcy potwierdzili, że lockdowny wykończyły jeden z wirusów grypy, zbadali, jakie są skutki siedmiodniowego postu i sprawdzili, na czym opierała się religia filistyńska. Zapraszam na przegląd najważniejszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Mamy dzisiaj coś dla tych, którzy uważają, że nauka jest daleka od życia. Naukowcy z Chin podsunęli prosty sposób na usunięcie większości drobinek mikroplastiku, jakie znajdują się w wodzie pitnej. Inny zespół odkrył, skąd się bierze aromat słodkiej pomarańczy - chodzi o stworzenie równie smacznych, ale i odpornych na choroby owoców. Zapraszam na nasz przegląd naukowych doniesień.
Rekordowy kwazar, różnice w budowie mózgów obu płci, tworzenie cyfrowej biblioteki zapachów z całego świata, wylądowanie "Odyseusza" na Księżycu, tajemnice komunikacji wielorybów czy pismo mieszkańców Wysp Wielkanocnych. Zapraszam na przegląd najważniejszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Naukowcy rozpoczęli badania z udziałem ludzi nad terapią przeciwnowotworową, znaną jako terapia mRNA, odkryli też nowy ocean w Układzie Słonecznym i udowodnili, że znęcanie się zostawia trwałe ślady w chemii mózgu. Zapraszam na przegląd najważniejszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
W ludzkim DNA w toku ewolucji zapisały się fragmenty tysięcy wirusów, które infekowały naszych przodków. Najdziwniejsze, że pomogły nam w ewolucji i nadal pomagają. Bez nich nie byłoby nas tu dzisiaj. To chyba najbardziej szokujące z odkryć, o których naukowcy poinformowali w ostatnim tygodniu. Zapraszam na krótki przegląd najważniejszych naukowych doniesień.
Naukowcy policzyli, że przez ostatnie 40 lat powierzchnia Grenlandii zmniejszyła się o ponad 5 tys. km kw., opublikowali największe w historii badania morskiego DNA i odpowiedzieli na pytanie, czy duże psy są bardziej narażone na choroby niż małe.
Butelkowana woda jest pełna drobinek plastiku, jak często rodzice okłamują własne dzieci, od czego zależy gęstość ciemnej energii w kosmosie, jak PTSD wpływa na rozmiar mózgu oraz jakie były przyczyny wymarcia największej małpy człekokształtnej w dziejach. Zapraszamy na przegląd najważniejszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Rok 2023 należał do astrofizyki i komputerów kwantowych.
Naukowcy odkryli, że do Zatoki Puckiej wrócił morszczyn, odpowiedzieli na pytanie, dlaczego wymarły jedyne psy hodowane na wełnę, a amatorzy wykonali jedno z najpiękniejszych zdjęć Andromedy. Zapraszam na przegląd najważniejszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
