Z wyciętymi rozdziałami i zamazanymi zdaniami, książka "Teatr. Rodzina patologiczna" po latach w końcu ujrzała światło dzienne.
Uważałam, że alkohol to eliksir mojego talentu. Był pobudzaczem, a ja dzięki niemu czułam się odważniejsza i bardziej twórcza. Co ciekawe, gdy zaczęłam przyznawać się do uzależnienia, wielokrotnie słyszałam, że nikt nie wiedział, że nałogowo piję. Rozmowa z Ewą Skibińską, aktorką
Michał: Nigdy nie bałem się Krystiana, ale Piotrka już tak. Monika: Skiba chodził pijany i nieustannie nas wyzywał. Publikujemy reportaż, który odsłania kulisy powstawania spektakli Krystiana Lupy.
Od niebinarnych postaci i feministek roi się w tym roku na Festiwalu w Salzburgu. Jedną z nich kreuje słynna Cecilia Bartoli. Swoje premiery przygotowali Krzysztof Warlikowski i Krystian Lupa.
Reportaż Sandry Zakrzewskiej nie powstałby bez uporu, dociekliwości i odwagi autorki. Idea sztuki, w której uznaje się, że dla wartości dzieła można łamać i poniżać ludzi, rozsypuje się na naszych oczach.
Odwołany w Szwajcarii "Les Émigrants" to spektakl o niekonsekwencji - jak na twórczość Krystiana Lupy zaskakująco wyciszony, choć towarzyszyły mu opowieści o krzykach na próbach. Paryż przyjął premierę owacyjnie.
- Zrezygnowaliśmy z procedury sądowej, aby stworzyć szanse na przetrwanie spektaklu - mówi były dyrektor teatru La Comédie w Genewie, który odwołał głośną premierę Krystiana Lupy. Teraz przedstawienie jest grane w Paryżu.
Jedni namieszali pozytywnie, zachwycili swoją twórczością i rozmachem tego, co robią. Inni wręcz przeciwnie - o ich tegorocznych działaniach chcielibyśmy jak najszybciej zapomnieć.
Najsłynniejszy żyjący polski reżyser, oskarżony w Szwajcarii o przemocowe praktyki, w nowym spektaklu dokonuje swoistego podsumowania. "Co dalej?" - pyta w jednej ze scen, krzycząc niemalże, Piotr Skiba, partner Lupy.
Uwielbiany, zapraszany i oskarżany o przemoc. Krystian Lupa wciąż jest twarzą polskiego teatru. Dziś kończy 80 lat, w styczniu w Paryżu pokaże odwołaną w Genewie premierę.
- To będzie nasz wariant "Gilberta Grape'a". Opowiadamy tu też o sobie, swoich problemach i bólu - mówi aktor Andrzej Kłak.
"Wierzę w taką sztafetę: ja trzymająca dziecko, mój partner - mnie, a jego - życzliwe nam osoby. I dzięki temu jest mi lżej i normalniej" - mówi Magdalena Koleśnik, która w filmie "Ukryta sieć" Piotra Adamskiego, wciela się w rolę dziennikarki Julity
- Oczywiście, liczyłam się z piętnem osoby szalonej.
Dzielni kowboje wolności słowa stają się we własnych głowach ofiarami represji, gdy przychodzi do rozmowy o tym, co uważają za święte i nienaruszalne.
W komentarzach wokół odwołania genewskiej premiery powraca stwierdzenie, że przyczyną była inna kultura pracy, że szwajcarscy pracownicy techniczni odważyli się zwrócić uwagę na coś, na co nie zwracało się artyście uwagi w Polsce.
Dyrektorzy teatrów znają metody pracy Krystiana Lupy, nie mają obowiązku zapraszania tego akurat twórcy. W naszym szwajcarskim doświadczeniu sprzed lat nieustannie miałam poczucie, że pracuję z urzędnikami zatrudnionymi przypadkiem w teatrze - Krystyna Zachwatowicz o wyjątkowości pracy w szwajcarskim teatrze.
Krystian Lupa: "Przy całej gwałtowności konfliktu nie padło z mojej strony ani jedno wyzwisko,... bo parę grubych przerywników - potocznych w intymnym dialogu ludzi zaprzyjaźnionych i w histerii - to chyba nie wyzwiska?". Publikujemy list reżysera i odpowiedź autorki tekstu.
- Mówienie o przemocy w kontekście pracy nad spektaklem w Genewie jest przesadą. Nie było maltretowania, wyzysku. A Krystian Lupa z pewnością nikim nie gardzi - Agnieszka Zgieb, mimowolna bohaterka afery wokół reżysera, zdradza jej kulisy.
Dlaczego jesteście zaskoczeni? Przecież o stylu pracy Krystiana Lupy po cichu mówiło się w środowisku od lat.
Przemocowe zachowania, brak profesjonalizmu, megalomania - rośnie lista zarzutów wobec Krystiana Lupy. Reżyser odpowiada, że cierpienie jest w procesie twórczym nieodzowne. Pozostaje pytanie, czyje - i czy aby wszystkie strony wyrażają na nie zgodę.
Postawa genewskiego teatru wobec jawnego naruszenia przez Krystiana Lupę i jego ekipę ogólnie obowiązujących zasad współpracy może posłużyć jako model właściwie funkcjonującej instytucji publicznej.
Sprawa Krystiana Lupy. "Z całą stanowczością chcemy podkreślić, że nie ma naszej zgody na jakiekolwiek formy przemocy, łamanie praw pracowniczych oraz dobrych obyczajów" - pisze w oświadczeniu dyrekcja Teatru Powszechnego w Warszawie.
Aktorka Joanna Szczepkowska zabrała głos w sprawie oskarżeń Krystiana Lupy o mobbing. W mediach społecznościowych na pytanie o Lupę odpowiedział też Teatr Powszechny.
Praca w teatrze, owszem, nieraz boli, zwłaszcza przed premierą. Niepokojąca jest jednak fascynacja, z jaką Krystian Lupa mówi o tym bólu, porównując go do porodu - którego siłą rzeczy, jako cismężczyźni, nigdy nie doświadczyliśmy ani on, ani ja.
"Ekipa polska wykazała się brakiem respektu dla innych. Sypali reprymendami i naigrawali się z nas. Zdarzały się też pijackie zagrania" - twierdzą Szwajcarzy. Co wydarzyło się w teatrze La Comédie, że jego dyrekcja bezprecedensowo odwołała w ostatniej chwili premierę międzynarodowej produkcji Krystiana Lupy?
"Za oba incydenty chciałbym oficjalnie przeprosić" - pisze znany polski reżyser. W ubiegłym tygodniu w Szwajcarii odwołano jego premierę.
Skandal w Genewie. Spektakl Krystiana Lupy według powieści W.G. Sebalda zdjęty z afisza kilka dni przed premierą. Dyrekcja La Comédie de Geneve w mglistym komunikacie pisze, że przyczyną były "różnice w filozofii pracy".
W pierwszą rocznicę inwazji rosyjskiej na Ukrainę, 24 lutego, ponad 30 artystów i myślicieli z 12 miast w Europie wzięło udział w Forum "Europa - Ukraina: kultura i ruch oporu". Zastanawiali się, "jak pomóc Ukrainie wygrać wojnę kulturową, którą wytoczyła jej Rosja".
- Wojna, którą Rosja Putina prowadzi z Ukrainą, jest wojną z jej kulturą i z kulturą w ogóle - mówią organizatorzy Forum Europa - Ukraina: Kultura i opór, które odbędzie się w rocznicę rosyjskiej napaści na Ukrainę.
Usłyszałem ostatnio od mojej przyjaciółki, że to absurd w tej chwili bronić granic swojego państwa przed silniejszym i narażać ludzi na śmierć. Myśląc w ten sposób, moglibyśmy do tej pory być pod rządami Hitlera. Rozmowa z Krystianem Lupą, reżyserem teatralnym.
Lupa pyta o przyczyny zła. O to, co ma w głowie rosyjski żołnierz, gdy morduje Ukraińców, o niepowodzenie duchowej rewolucji hippisów, czy o to, dlaczego spalił się w proteście na pl. Defilad Piotr Szczęsny. Zbyt wiele w tych pytaniach jednak Wielkich Liter i ogólników.
- Nie mam poczucia zwycięstwa ani satysfakcji z tego powodu, że udało mi się coś przeczuć, przewidzieć. Wolałbym przeczuwać i przewidywać rozwój ludzkości. Nie spodziewaliśmy, że ten brak nadziei w tak ogromnym stopniu nas opanuje - mówi Krystian Lupa przed premierą "Imagine".
Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi, wystawa Tamary Łempickiej w Lublinie, "Turandot" w Operze Krakowskiej i Restaurant Week w całej Polsce. Polecamy wydarzenia.
Maja Kleczewska sięga po "Wesele", Anna Smolar przygotowuje spektakl o policjantkach, Janusz Gajos wraca do teatru jako reżyser. Na scenę trafi powieść Jacka Dehnela "Ale z naszymi umarłymi", intrygująco zapowiada się też premiera "Śmierci Jana Pawła II".
Krystian Lupa wyreżyseruje sztukę inspirowaną twórczością Johna Lennona, Krzysztof Garbaczewski pokaże "Sen nocy letniej" za pomocą nowych technologii, a Mariusz Treliński sięgnie po "Borysa Godunowa". Sztukę na podstawie "Ulissesa" stworzy Maja Kleczewska. Rok 2022 zapowiada się bardzo ciekawie.
- Nie wyobrażam sobie, że bez wiary, bez idei, będzie możliwe uratowanie naszej planety przed katastrofą ekologiczną. Nie wierzę, że to się stanie przez decyzje polityków, konferencje czy sympozja klimatyczne - mówi reżyser Krystian Lupa.
We Wrocławiu odbędzie się jubileuszowa, dziesiąta edycja Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Dialog". Wśród wydarzeń m.in. "Austerlitz" - wileński spektakl Krystiana Lupy.
Ponad dekadę temu jako pierwsza zbuntowała się przeciw opresji w teatrze. Teraz wsparła aktorkę Annę Paligę, która ujawniła nadużycia w Szkole Filmowej. Joanna Szczepkowska opowiada nam o długiej tradycji teatralnej przemocy oraz jej doli na Dole i w Pudle.
Teatralny hit według Masłowskiej, "Krakowiacy i górale" w wersji musical country albo improwizowany wieczór Klubu Komediowego. Na sylwestrowy wieczór polecamy spektakle online.
Krótko, bezpłatnie i profesjonalnie - tak brzmiałby przepis na możliwie bezbolesne przeniesienie teatru do internetu. Szkoda, że TVP wielu ważnych artystów sobie w ostatnich latach odpuściła - telewizyjne nagrania nowych spektakli byłyby w pandemii bezcenne.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
