Nierówności majątkowe gwarantowały miastom stabilność i trwanie nawet przez tysiące lat - dowodzą najnowsze badania archeologiczne. Dlaczego dziś to się nie sprawdza?
Okładki manuskryptów z XII i XIII wieku były robione z foczych skór importowanych z dalekiej Arktyki - odkryli naukowcy. W handel angażowały się klasztory cysterskie.
Kiedy nasi przodkowie przyrządzili pierwszy posiłek i dlaczego ogień to kluczowy wynalazek w ewolucji Homo sapiens? Dlaczego kadzidło było tak ważne dla mieszkańców starożytnych miast? W czym starożytni Nabatejczycy przypominali Fremenów z "Diuny? Rozmawiamy z archeologiem dr. Piotrem Kołodziejczykiem.
Archeolodzy odkryli w Tikal malowany ołtarz, który dodaje nowy kontekst do tajemniczej historii Majów. Rzuca on nowe światło na 1600-letnie napięcia między Tikal a centralną stolicą Meksyku, Teotihuacán
Po tajemniczym mężczyźnie ostał się jeno kawałek żuchwy, a w nim dziwne trójkorzenne trzonowce. Jednak to odkrycie na tyle ważne dla nauki, że informuje o nim najnowsze "Science".
Prehistoryczni myśliwi-zbieracze i rolnicy nawet przez tysiące lat wymieniali się doświadczeniami. Naukowcy udowodnili to dzięki matematyce.
Ciemna energia wszechświata słabnie, tygrysy w Indiach się doradzają, a myszy potrafią udzielać pierwszej pomocy swoim nieprzytomnym towarzyszom. O czym jeszcze dowiedzieliśmy się od naukowców w minionym tygodniu?
Nowe badania ujawniły zaskakującą prawdę o starożytnych rzeźbach: Grecy i Rzymianie perfumowali posągi. Zapach był częścią rytuałów, miał przybliżać wiernym bóstwa.
Kobiecy szkielet w żelaznych obręczach to najstarszy dowód na to, że na początku chrześcijaństwa nie tylko mężczyźni poddawali się dobrowolnym torturom.
A w zasadzie kawałek twarzy. Kości twarzowej części czaszki sprzed 1,4-1,1 mln lat archeolodzy odkryli w jaskini Sima del Elefante w północnej Hiszpanii.
Skandynawscy żeglarze, którzy w średniowieczu łupili Europę, mieli poważne problemy ze zdrowiem. Cierpień przysparzały im m.in. zęby i zatoki.
Nowo odkryte kościane narzędzia są o ponad milion lat starsze od tych, które dotąd uważano za najdawniejsze.
Jak pachną starożytne mumie? Co najbardziej motywuje ludzi według teorii ewolucji? Jak młodze niedźwiadki polarne wygrzebują się z jam? Zapraszam na przegląd najciekawszych odkryć naukowych ubiegłego tygodnia.
Historia tej barci to zbiór nieprawdopodobnych przypadków - pisze dr Michał Kolasa.
Naukowcy potwierdzają, jak wszędobylskim gatunkiem jest człowiek. Nawet straszny las jest nam niestraszny.
Naukowi eksperci wąchali starożytne mumie, żeby dowiedzieć się więcej o technikach balsamowania stosowanych w Starożytnym Egipcie. Byli miło zaskoczeni.
Odpowiedź naukowców na pytanie o pochodzenie Hunów nie zadowoli zwolenników prostych rozwiązań. Czy każdy z nas może mieć "krew Huna"?
Męskie dysfunkcje seksualne leczono za pomocą rytuałów i magicznych zaklęć. Typowe zaklęcie na potencję, zapisane pismem klinowym w podręczniku Szaziga, zaczynało się od: "Dziki ośle, dziki ośle, dziki byku, dziki byku. Kto sprawił, że zwiotczałeś jak luźne liny..."
Archeolodzy z Wielkiej Brytanii i Egiptu znaleźli w pobliżu Luksoru grobowiec króla Totmesa II, przodka Tutanchamona. Takie odkrycia zdarzają się raz na sto lat.
Najbogatszy człowiek świata i główny doradca Donalda Trumpa wykazuje duże zainteresowanie odszyfrowywaniem zwojów odkrytych w Herkulanum, mieście zniszczonym po erupcji Wezuwiusza w 79 r. n.e.
Papirusy, które znaleźliśmy na starożytnym wysypisku śmieci w Berenike, mówią nam o zwykłym życiu rzymskich centurionów stacjonujących w Egipcie. Ranga tego odkrycia jest wyjątkowa.
Po raz pierwszy naukowcy wykorzystali starożytne białka do określenia płci archaicznego krewniaka człowieka. Wyniki badań opublikowali w 100 rocznicę odkrycia słynnego dziecka z Taung.
Oznacza to, że zasiedlenie Eurazji przez człowieka miało miejsce o 150 tys. lat wcześniej niż dotąd uważano.
Mikroplastik zagrożeniem dla naszych mózgów, lewicowy autorytaryzm, czyli "potwór z Loch Ness" psychologii, a NASA ostrzega: w 2032 roku asteroida może uderzyć w Ziemię. Czym jeszcze zaskoczyła nas nauka w zeszłym tygodniu?
A ściślej: miejsce pochodzenia pasterzy z kultury grobów jamowych, których imigracja blisko pięć tysięcy lat temu zmieniła pulę genetyczną i cywilizację Europy.
Asteroida Bennu to spiżarnia życia, wskazówki zegara zagłady znów coraz bliżej północy a owcę udomowiliśmy 8 tys. lat temu. Czym jeszcze zaskoczyła nas nauka w zeszłym tygodniu?
To znaczy: owcę udomowili tam nasi dalecy przodkowie. Publikacja na ten temat ukazała się w najnowszym "Science".
Lingwiści i archeolodzy od dawna próbują złamać ten szyfr, żeby dowiedzieć się więcej o kulturze, która kwitła 5 tysięcy lat temu na pograniczu Indii i Pakistanu. Czy wreszcie to się komuś uda?
Mężowie przenosili się, aby dołączyć do społeczności swoich żon po ślubie, a ziemia potencjalnie przekazywana była w linii żeńskiej. To pierwszy raz, kiedy tego typu system został udokumentowany w europejskiej prehistorii.
W epoce neolitu erupcje wulkaniczne spowodowały kataklizm klimatyczny na ogromną skalę. Całą Skandynawię opanowały ciemności. Zaczęły się dekady głodu i chorób.
Pogląd, że pierwsi ludzie odżywiali się głównie mięsem to mit, który właśnie został obalony. Izraelscy archeolodzy zbadali ich dietę.
Stonehenge uznawano już za świątynię, starożytne obserwatorium, kalendarz słoneczny, a nawet... lądowisko dla kosmitów. Teraz naukowcy postawili kolejną hipotezę.
To puzzel pokazujący migrację ludów w pierwszym tysiącleciu naszej ery, tuż przed uformowaniem się państwa Piastów. W najnowszym "Nature" archeogenetycy opisują trzy fale migracyjne na linii północ-południe.
Jak wyglądał pierwszy Sylwester w chrześcijańskiej Europie? Kiedy Babilończycy obchodzili Nowy Rok? Kto je winogrona w ostatnich sekundach starego roku?
Archeolodzy odkryli 1800-letni srebrny amulet. Znajdował się on pod brodą szkieletu na cmentarzu w Niemczech i jest najstarszym dowodem chrześcijaństwa na północ od Alp.
Zawroty głowy, biegunki, krwiomocz, anemia - to były powszechne dolegliwości mieszkańców średniowiecznej Brugii, wywoływane przez pasożyty jelitowe.
Zdecydowana większość przepływu genów neandertalczyków do naszego gatunku jest przypisywana pojedynczemu, wydłużonemu okresowi, który prawdopodobnie miał miejsce około 47 tys. lat temu
Są ludzie, którzy zbierają Kossaki, zabytkowe szable, porcelanowe figurki z Ćmielowa, cukiernice art déco. Rzeczy zabytkowe, cenne, w dobrym guście. To nie będzie o nich.
Nasze dotychczasowe odkrycia w Ptolemais wzbudziły sensację w świecie archeologii. Dołączyliśmy do elitarnego grona zagranicznych misji badających starożytne dziedzictwo tego miasta.
W najnowszym rozdaniu grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) jest tylko jedna badaczka z Polski.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
