Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego limitu

Cykl ma 28 dni, okres trwa zazwyczaj pięć, więc 28 maja to Dzień Higieny Menstruacyjnej. Okresowa Koalicja zorganizowała wczoraj z tej okazji specjalny happening: z pomnika Ignacego Paderewskiego w Parku Ujazdowskim kobiety zerwały czerwoną opaskę, która zasłaniała mu oczy. To symbol tego, jak wiele osób w Polsce nie dostrzega problemu ubóstwa menstruacyjnego i nie widzi, jak silne tabu narosło wokół miesiączki.

– Apelujemy do polityków, liderów opinii, mediów i wszystkich, którym na sercu leży dobro kobiet: otwórzcie oczy! Zerwijcie czerwoną opaskę, która nie pozwala wam dostrzec problemu milionów osób w Polsce. Tu też mamy problem ubóstwa i wykluczenia menstruacyjnego. Przez wasze zasłanianie oczu cierpią kobiety, dziewczynki i osoby menstruujące w całej Polsce. Cierpią na brak dostępu do artykułów menstruacyjnych. Cierpią na brak odpowiednich toalet i na niedostatek rzetelnej wiedzy. Cierpią, bo są stygmatyzowane, upokarzane i wyśmiewane przez otoczenie – koalicjantki odczytały manifest.

Okresowa Koalicja to nieformalna grupa, którą tworzą przedstawicielki kilkunastu organizacji zajmujących się ubóstwem menstruacyjnym. – Wiedza, zdrowie i higiena menstruacyjna mają fundamentalny wpływ na życie i dobrostan milionów ludzi na całym świecie – tłumaczy dr hab. Iwona Chmura-Rutkowska. – Ich brak ma negatywne skutki w obszarze zdrowotnym, edukacyjnym, psychospołecznym i ekonomicznym.

Z badań zamówionych przez Kulczyk Foundation wynika, że 24 proc. kobiet nie rozmawia o miesiączce w obecności mężczyzn.

Tyle samo kobiet jest zdania, że okres jest brudny. Co piąta ankietowana uważa, że menstruacja powinna pozostać sekretem kobiet.

– Najważniejsze są edukacja i dostęp do środków higieny menstruacyjnej, zwłaszcza dla wykluczonych, których na to nie stać. Nie może być tak, że co piąta kobieta w naszym kraju zastanawia się, czy kupić dziecku obiad, czy podpaski dla siebie – mówiła „Wysokim Obcasom" Dominika Kulczyk.

Fot. Maciek Jaźwiecki / Agencja Wyborcza.pl

Menstruacja to tabu

W Dzień Matki Koalicja rozpoczęła akcję „Otwórz oczy", której finałem były wczorajsze obchody Międzynarodowego Dnia Higieny Menstruacyjnej. W tym czasie zorganizowano challenge na Instagramie: za każde zdjęcie z zasłoniętymi oczami z hasztagiem #podpaskizaopaski organizatorki przekażą paczkę podpasek dla dziewczynek i kobiet, które ich potrzebują.

Wystarczyło wziąć opaskę, zawiązać na oczach, sfotografować się, by pomóc innym.

W piątek została również otwarta wystawa „Otwórz oczy i zobacz", prezentująca różne doświadczenia menstruacji i kobiecości na świecie. Fotografie wykonane przez Łukasza Bąka, Tomasza Lazara i Marka Straszewskiego będzie można zobaczyć w Elektrowni Powiśle w Warszawie do 18 czerwca.

JanatJanat Fot. Marek Straszewski

– Dlaczego postanowiłyśmy połączyć się w Okresową Koalicję? Bo razem jesteśmy skuteczniejsze. Siła kobiet jest w ich wspólnocie. Dla nas, organizacji i fundacji, ekspertek i kobiet, które wiedzą, że temat ubóstwa menstruacyjnego jest tematem niesłychanie ważnym, jeśli nie najważniejszym z perspektywy kobiecości, to najwyższy czas, by rozpocząć zmiany. Tylko razem możemy wpłynąć na rzeczywistość, która nas otacza – mówiła „Wysokim Obcasom" Ada Klimaszewska z inicjatywy Różowa Skrzyneczka.

SarySary Fot. Łukasz Bąk

Charakterystyczne skrzynki pojawiły się już w kilkuset miejscach w całej Polsce. Wśród postulatów Okresowej Koalicji znalazło się udostępnianie środków higieny menstruacyjnej w szkołach, domach dziecka, domach samotnej matki, ośrodkach dla osób w kryzysie bezdomności i więzieniach, a także szerzenie wiedzy o miesiączce wśród rodziców i opiekunów.

JohanaJohana Fot. Łukasz Bąk

Koalicji od 8 marca, od kiedy się zawiązała, udało się namówić sieć sklepów Biedronka do wspólnej akcji, w ramach której można przekazać środki higieniczne potrzebującym kobietom. Rozesłano także setki podpasek i tamponów do zakładów penitencjarnych, a w social mediach pojawiły się kampanie edukacyjne skierowane do rodziców nastolatek. - Liczy się też idea siostrzeństwa, tego że możemy na siebie liczyć - zauważa Dominika Kulczyk.

JaquelineJaqueline Fot. Tomasz Lazar

Szkocja rozdaje podpaski

Skutki ubóstwa menstruacyjnego zaczęły dostrzegać kolejne rządy na świecie. Darmowe podpaski pojawiły się w szkołach i na uczelniach nie tylko w Szkocji, ale też we Francji, Nowej Zelandii czy Wielkiej Brytanii.

Organizacje walczące z problemem wykluczenia menstruacyjnego w Polsce są zdania, że nadszedł czas, aby wprowadzić takie zmiany również w Polsce. Jak zauważają koalicjantki, bagatelizowanie tematu miesiączki w prostej drodze prowadzi do problemów zdrowia fizycznego. Brak profilaktyki i odpowiedniej opieki może prowadzić do rozwoju infekcji i niebezpiecznych chorób jak endometrioza czy nowotwory. Ale skutkiem są też problemy zdrowia psychicznego: lęk i wstyd związane z próbą ukrycia okresu, utrudnienie lub brak możliwości wykonywania codziennych obowiązków lub uczestnictwa w życiu społecznym. A wszystko razem może wpływać na naukę i pracę, a w konsekwencji na poziom wykształcenia i możliwość znalezienia dobrego zatrudnienia.

Statement odczytany podczas spotkania 28.05 przez Okresową Koalicję

• Dziś, w Międzynarodowy Dzień Higieny Menstruacyjnej, apelujemy do polityków, liderów opinii, mediów i wszystkich, którym na sercu leży dobro kobiet: Otwórzcie oczy!

• Zerwijcie czerwoną opaskę, która nie pozwala Wam dostrzec problemu milionów osób w Polsce.

• Polska nie jest zieloną wyspą. Tu też mamy problem ubóstwa i wykluczenia menstruacyjnego.

• Musimy skończyć z tabu wokół miesiączki.

• Przez Wasze zasłanianie oczu cierpią kobiety, dziewczynki i osoby menstruujące w całej Polsce.

• Cierpią na brak dostępu do artykułów menstruacyjnych.

• Cierpią na brak odpowiednich toalet.

• Cierpią na niedostatek wiarygodnej i rzetelnej wiedzy.

 • Cierpią, bo są stygmatyzowane, upokarzane i wyśmiewane przez otoczenie.

• Cierpią, bo nie mają dostępu do specjalistów i często nie mają diagnozy tak poważnych chorób, jak na przykład endometrioza.

• Cierpią, bo wielu też nie stać na zakup środków higienicznych, niezbędnych w trakcie okresu.

• Szczególnie narażone są na to kobiety z niepełnosprawnością, z przemocowych rodzin i związków, kobiety w zakładach penitencjarnych, w szpitalach i w kryzysie bezdomności, ale nie tylko.

• A nie powinny cierpieć, bo miesiączka jest naturalnym procesem biologicznym, którego doświadcza blisko połowa społeczeństwa i to przez znaczną część swojego życia.

• Chcemy, żeby każdy z nas i naszego otoczenia dostrzegł problem, jakim jest ubóstwo menstruacyjne.

• Chcemy, żeby nie bał się podejmować rozmów na ten temat.

 • Chcemy wspólnymi siłami zadbać o edukację społeczeństwa w różnym wieku, z każdej grupy społecznej.

• Chcemy równego dostępu do wiedzy i środków higienicznych dla osób menstruujących.

• Czas zerwać czerwoną opaskę z oczu. Otwórzmy oczy!

Jaqueline

***

Czułość i wolność. Budujmy równowagę w relacjach

Akcja społeczna Kulczyk Foundation, „Wysokich Obcasów" i Fundacji „Gazety Wyborczej". Z uwagą i czułością przyglądamy się naszym relacjom – tym rodzinnym i tym z nami samymi – aby je uporządkować i z nową energią tworzyć świat po pandemii.

Artykuł jest częścią akcji „Otwórz oczy" zainicjowanej przez Okresową Koalicję w ramach Dnia Higieny Menstruacyjnej. Motywem inicjatywy jest czerwona opaska na oczach, symbolizująca niewidoczność tematu menstruacji w naszym społeczeństwie. Celem akcji jest zwrócenie uwagi na problem ubóstwa menstruacyjnego oraz jego negatywne konsekwencje.

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich.