Seks, psychologia, życie: zapisz się na newslettery „Wysokich Obcasów”
„Prawa nie przyjdą do nas same, musimy je wywalczyć”. „Uczcie się i myślcie o tym, żebyście sobie same wystarczyły”. „Solidarność kobieca jest najpotężniejszą siłą rażenia” – nauczały polskie emancypantki. A jakie lekcje mają dla początkujących feministek filmowcy?
„Sufrażystka”, film historyczny, Wielka Brytania 2015, reż. Sara Gavron, Wielka Brytania
Rok przed wybuchem I wojny i pięć lat przed częściowym przyznaniem praw wyborczych Brytyjkom.
Emmeline Pankhurst (Meryl Streep) pojawia się tylko w jednej scenie, podczas tajnego przemówienia pod osłoną nocy. Ta współzałożycielka ruchu sufrażystek obrasta legendą wśród kobiet, zwłaszcza robotnic. Zachęca je do radykalnych działań, jak wybijanie kamieniami witryn sklepowych, masowe okazywanie obywatelskiego nieposłuszeństwa, a nawet do sięgania po materiały pirotechniczne. W oczach policji jest terrorystką.
Reżyserka Sara Gavron przedstawia fragment z historii walki kobiet o podstawowe prawa z perspektywy postaci fikcyjnej, czyli praczki Maud Watts (Carey Mulligan), której smutne życie w nędzy nabiera sensu, kiedy dołącza do sufrażystek, w tym postaci prawdziwych (Emmeline Pankhurst, Emily Davison). Radykalny bunt i aktywizm są tu pokazane jako coś koniecznego, chociaż niebezpiecznego, bo grożącego poważnymi represjami.
„Mrs. America”, serial biograficzny, USA 2020, twórca: Dahvi Waller
Lekcja na temat walki Amerykanek o poprawkę do konstytucji nakazującą równouprawnienie kobiet i mężczyzn (The Equal Rights Amendment – ERA). A także opowieść o politycznej, niezwykle złożonej wojnie konserwatystek z feministkami.
Rzecz dzieje się w latach 70. Bohaterki to postaci prawdziwe. Phyllis Schlafly (1924-2016, wspaniała Cate Blanchett) usiłuje robić karierę polityczną, ale mizoginizm jej kolegów polityków jest zbyt silny. Dlatego Schlafly – paradoksalnie – postanawia spełnić się w zażartej krucjacie przeciwko lewicowym działaczkom i zakłada STOP ERA.
Rozpoczyna wojnę z dziennikarką i aktywistką Glorią Steinem (Rose Byrne), pierwszą czarną kongresmenką Shirley Chisholm (Uzo Aduba), prawniczką i polityczką Bellą Abzug (Margo Martindale) oraz psycholożką i feministką Betty Friedan (Tracey Ullman). Wynik rozstrzyga się przez kilkadziesiąt lat.
„Siłaczki”, dokument fabularyzowany, Polska 2018, reż. Marta Dzido i Piotr Śliwowski
„Rozczochrane feministki, stare panny, wstrętne emancypantki, powinny być wierne roli matki Polki i uczestniczyć w kwestiach społecznych bez hałasu, bez występowania na arenie publicznej” – czytały o sobie w gazetach nasze prababki. Nie miały łatwego życia, bo pod zaborami na pierwszym miejscu stawiano walkę narodowowyzwoleńczą. Emancypacja kobiet wydawała się wielu irytującym kaprysem i sprawą drugorzędną.
Fabularyzowany dokument to historia polskich sufrażystek (Marii Dulębianki, Pauliny Kuczalskiej, Justyny Budzińskiej-Tylickiej, Zofii Nałkowskiej i Narcyzy Żmichowskiej) w pigułce. Opowieść o walce o prawo do głosowania, edukacji, zakładania związków zawodowych i samodzielności. Czyli o podmiotowość.
„Opowieść podręcznej”, serial science fiction, USA 2017, twórca: Bruce Miller
– Teraz otworzyłam oczy. Tak do tego dopuściliśmy. Nie zbudziliśmy się, gdy dorzynali kongres. Gdy straszyli terrorystami i zawiesili konstytucję, nadal spaliśmy. Mówili, że to tymczasowe. Nic nie zmienia się nagle. W stopniowo podgrzewanej wannie ugotowalibyśmy się na śmierć – myśli Freda (Elizabeth Moss), główna bohaterka ekranizacji dystopijnej powieści Margaret Atwood. Czyli pozycji obowiązkowej dla każdej feministki, początkującej i zaawansowanej.
Bez „Opowieści podręcznej” nie sposób zrozumieć licznych happeningów, w których protestujące kobiety przebierają się w czerwone habity i białe purytańskie czepki. Porównują grożący im los do podręcznych, czyli torturowanych, pozbawionych praw niewolnic zmuszanych do rodzenia dzieci dla uprzywilejowanych par.
„Ukryte działania”, film biograficzny, USA 2016, reż. Theodore Melfi
Katherine Johnson pracowała przy księżycowej misji Apollo 11 i przy budowie promu kosmicznego. W uznaniu zasług NASA nazwało jej imieniem Ośrodek Badań Obliczeniowych. W wieku 97 lat została odznaczona prezydenckim Medalem Wolności.
Mary Jackson to pierwsza czarna kobieta, która została inżynierką w agencji kosmicznej. W roku 1979 wdrożyła plan walki o awans kobiet wszystkich ras.
Dorothy Vaughan jako pierwsza Afroamerykanka objęła kierownicze stanowisko w NASA. Dzięki znajomości języka programowania Fortran zyskała wśród współpracowników opinię jednego z najwybitniejszych umysłów.
„Ukryte działania” to nominowana do Oscara w trzech kategoriach opowieść o czarnych matematyczkach z czasów wyścigu kosmicznego (rzecz dzieje się w latach 1961-62) między Stanami Zjednoczonymi i ZSRR. Luźno oparta na biograficznej książce Margot Lee Shetterly, przedstawia zasługi tzw. ludzkich komputerów dla Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej.
Film Theodore’a Melfiego jest klasycznym feel-good (poprawiającym nastrój) movie o walce silnych, wybitnie uzdolnionych bohaterek nie tylko z seksizmem w skrajnie męskim miejscu pracy, ale też z uprzedzeniami i systemowym rasizmem.
„Erin Brockovich”, film biograficzny, USA 2000, reż. Steven Soderbergh
– Zawsze chciałam pójść na medycynę, ale wyszłam za mąż i za szybko urodziłam – mówi Erin Brockovich (Julia Roberts) do swojego prawnika. – Ten dupek w jaguarze we mnie wjechał i rozwalił mi kark! – krzyczy na rozprawie w sądzie.
Sprawa zostaje umorzona z powodu „wulgarnego języka” (skąd my to znamy?) kobiety.
– Nie chcę litości, wolę wypłatę. Jestem inteligentna i pracowita, nie ruszę się stąd bez zatrudnienia. (…) Uważam, że świetnie wyglądam. Dopóki mam jeden tyłek zamiast dwóch będę nosić, co mi się żywnie podoba. A ty zastanów się nad krawatami – strofuje bohaterka przełożonego.
Nie ma wykształcenia prawniczego, ale podczas pracy w kancelarii jako pomoc biurowa wpada na trop kolosalnej afery: koncern Pacific Gas and Electric zatruwa środowisko i mieszkańców regionu. Erin doprowadza do rozprawy i walczy o odszkodowanie dla schorowanych ludzi.
Oparty na faktach klasyczny film Stevena Soderbergha to historia kobiety, która bierze się za bary z życiem i krwiożerczym przedsiębiorstwem mimo dwóch nieudanych małżeństw, trójki dzieci i ogromnych długów. To też opowieść o udanym budowaniu życia zawodowego od podstaw, mimo sześciu lat spędzonych wyłącznie na macierzyństwie.
„Wonder Woman”, film przygodowy/science fiction, USA 2017, reż. Patty Jenkins
1918 rok. Kobiety nie mają jeszcze nawet częściowych praw wyborczych, a Europa od czterech lat tonie we krwi. W Londynie pojawia się Amazonka Diana (Gal Gadot). Przybywa z rajskiej, mitycznej wyspy pozbawionej mężczyzn i zaludnionej przez zdyscyplinowane wojowniczki. Ze zdziwieniem odkrywa świat rządzony skrajnie innymi zasadami, a przy okazji zakochuje się w amerykańskim szpiegu o imieniu Steve (Chris Pine). Diana musi zaprowadzić kobiecy porządek w zniszczonym męskimi konfliktami świecie.
Wonder Woman pojawiła się po raz pierwszy w komiksach DC w 1941 roku i zrodziła się z kreski Harry’ego G. Petera i fascynacji Williama Marstona psychologią oraz mitologią grecką. Współtwórca Diany doszedł do jakże odkrywczego wniosku, że kobiety nie dość, że dorównują mężczyznom, to jeszcze pod pewnymi względami ich przewyższają.
Współczesne feministki już wznieciły małą rewolucję miesiąc temu w Polsce. Podczas gdy przez ostatnie 5 lat polska młodzież była zbyt głupia i leniwa, żeby wyjść na ulicę przez pisowską destrukcję demokracji.
Tak mnie zastanawia, czy stosując analogię z tym przewyższaniem w drugą stronę, nie jest się na WO nazwanym seksistą?
Wstydź się biały mężczyzno samego faktu że swoim istnieniem uciskasz cały świat.
Nieodpowiedzialny feminizm, jprdl, skąd się ksiądz urwał?
7 dziewcząt z Albatrosa?