"Sama? Dlaczego sama? Nie masz z kim jechać?" Każdej młodej kobiecie poradziłabym samotną podróż

Czy nie miałam z kim jechać? Nie wiem, nikogo nie zapytałam, czy pojechałby ze mną. Podczas tej podróży do Neapolu pomyślałam, że gdybym miała startującym w życie młodym kobietom poradzić jedną rzecz, powiedziałabym:

„Pojedźcie choć raz w samotną podróż do miejsca, którego nie znacie”.

Zaraz potem pomyślałam o Agacie, córce mojej koleżanki, która lada moment skończy 18 lat. Jest mi bliska, znam ją od dziecka, więc postanowiłam napisać do niej urodzinowy list.

***

Droga Agato,

Piszę do Ciebie ponieważ niedługo kończysz 18 lat, co trochę nie mieści mi się w głowie. Jak wiesz byłam ostatnio w samotnej podróży do Neapolu. Przypomniałam tam sobie siebie z czasów, gdy byłam niewiele starsza niż Ty teraz i gdy po raz pierwszy sama się gdzieś wypuszczałam. I pomyślałam, że to jest wiadomość, którą chciałabym Ci przekazać na te urodziny: pojedź w samotną podróż. Może za rok, może za trzy, ale zrób to zanim podejmiesz życiowe decyzje, które gdzieś, w czymś Cię mocno osadzą.

Bez chłopaka? Bez dzieci?

Niedawno w "Wysokich Obcasach "publikowałyśmy wywiad z Joanną Pajkowską, żeglarką, która samotnie opłynęła świat, spędzając na łodzi 216 dni. We wstępniaku do numeru Paulina Reiter napisała: „Samotność kobiety to rewolucja. Nadal. Kobieta nieotoczona mężczyznami, innymi kobietami, dziećmi to kobieta, która rzuca wyzwanie światu. To kobieta, która działa dla siebie, odrzucając rolę opiekuńczą, którą wyznaczyło jej społeczeństwo.”
Bardzo się z tym zgadzam. Kobieta sama w podróży wciąż dziwi. Przed laty niemal wszyscy napotykani ludzie pytali mnie o męża lub chłopaka. Teraz ludzie dziwią się, jak to możliwe, że pojechałam na wakacje bez dzieci. OK, jestem rozwiedziona i dzieci spędzały akurat czas z tatą, ale to jest przecież do zrobienia również w pełnej rodzinie, prawda? A jednak kobiety tego nie robią.

Dzięki takim pytaniom zadawanym gdzieś daleko przez nieznajomych dowiadujesz się, jakie świat i społeczeństwo stawia Ci oczekiwania. A tylko, gdy je wyraźnie widzisz, możesz zdecydować, czy masz ochotę je spełniać.

Ważna dla siebie

Samotna podróż jest czymś absolutnie wspaniałym na wielu poziomach. Czujesz się wolna, ale i zależna od innych. Jesteś centrum wszystkiego, środek świata jest tam, gdzie Ty aktualnie jesteś, a jednocześnie doświadczasz, że jesteś tylko maleńką cząstką tego świata, że po wielu jego ścieżkach chodzą tysiące ludzi, dla których mogłabyś nie istnieć. Że świat usiany jest budowlami i cudami natury, które były na długo przed Tobą i będą długo po Tobie. To daje fantastyczne poczucie dystansu. Im bardziej tracisz na znaczeniu dla świata, tym bardziej zyskujesz na znaczeniu dla siebie.

Pewność? A po co?

Nigdy nie jestem tak bardzo tu i teraz, jak w podróży. Nowe krajobrazy, smaki i zapachy powodują, że zakorzeniam się w teraźniejszości. Na co dzień nie potrafię tego tak dobrze, ale dzięki podróżom wiem, jakie to fantastyczne i do jakiego stanu zmierzam. Podróże nauczyły mnie, że czasami wystarczy znać tylko najbliższy etap. Żeby wyprawić się ze swojego hotelu na wycieczkę do innego miasta, musisz tak naprawdę na początek wiedzieć tylko, czy po wyjściu z niego masz skręcić w prawo czy w lewo, żeby dotrzeć do dworca, przystanku autobusowego czy portu. Potem musisz dowiedzieć się, o której masz pociąg, autobus czy prom, gdzie jest kasa, peron itd. Zawsze robisz tylko jeden krok naraz, nawet, gdy droga daleka.

Gdybym miała to jeszcze uogólnić, powiedziałabym, że samotne podróżowanie nauczyło mnie, że tak naprawdę mniej rzeczy, niż nam się zdaje musimy wiedzieć na pewno. Szczerze mówiąc dziś myślę, że pewność w życiu trzeba mieć tylko co do tego, czy się chce czy nie chce mieć dzieci. Całą resztę można wiedzieć mniej więcej.

Sama, nie samotna

Lubię jeździć sama, bo paradoksalnie to mi pokazuje, że nigdzie i nigdy człowiek nie jest zupełnie sam, co jest bardzo krzepiące. Gdy podróżuję w pojedynkę, poznaję więcej ludzi, bo jestem otwarta na to, co dzieje dookoła, nie skupiam się na swoim towarzyszu. W każdym miejscu po dwóch-trzech dniach mam „swoją” kasjerkę w sklepie albo „swojego” kelnera w knajpce. Kogoś, kto pyta, jak minął mi dzień i z kim mogę się podzielić wrażeniami oraz spytać, co u niego. Zatem sama, ale zawsze w jakiejś wspólnocie, choćby tymczasowej. Zawsze chodzi o więzi.

W fale

W samotnej podróży uczę się ufać sobie i innym. Świetnym ćwiczeniem jest plażowanie. To dla mnie jedna z najmniej komfortowych sytuacji w podróży, bo człowiek chce się kąpać, ale dokumentów i kasy jakoś pilnować trzeba. Zawsze mam przez to stres. Ale tak bardzo kocham wodę, że walczę o tę kąpiel, nie odpuszczam. Zatem trzeba mieć pomocnika. Szukam więc wśród plażowiczów kogoś, na widok kogo czuję: „Oto mój zaufany strażnik!”. Najczęściej z jakichś przyczyn wybieram babcie z wnuczętami. Zostawiam swoje rzeczy pod okiem uprzejmej nieznajomej i idę w fale. Zawsze jednak mam moment zawahania: czy dobrze wybrałam? Czy nie postępuję lekkomyślnie?

Pływać, gapiąc się kontrolnie cały czas na brzeg, czy swobodnie zanurkować i cieszyć się wodą? Zawsze nurkuję.

Ufam sobie, że wybrałam dobrze, ufam osobie, której powierzyłam swoje rzeczy. Trudne, ale daje radość.

Po prostu „nie”

Dlaczego uważam, że samotna podróż jest czymś szczególnym dla młodej kobiety? To wszystko, o czym napisałam można by przecież z powodzeniem powiedzieć też młodemu mężczyźnie. Owszem, sądzę, że zdanie się na samego siebie w nieznanym miejscu zrobiłoby dobrze każdemu, ale to samotna kobieta jest złamaniem stereotypu i przez to jest narażona na więcej niebezpieczeństw. W podróży zdarzają się zaczepki i propozycje, których sobie nie życzysz, tak samo jak tam, gdzie żyjesz na co dzień. Ale ja osobiście właśnie w podróży nauczyłam się na nie zdecydowanie odpowiadać. Początkowo działo się tak z tego prozaicznego powodu, że nie byłam w obcych językach na tyle biegła, by oddać w wypowiedzi różne niuanse. Czasem nie znałam dość słów, żeby się certolić, a czując dyskomfort, po prostu mówiłam: „Zostaw mnie w spokoju. Chcę być sama. Nie szukam towarzystwa. Nie chcę z tobą rozmawiać”.

„Dlaczego?” – pytał nieraz natręt. „Nie muszę ci tłumaczyć dlaczego” – odpowiadałam. Po polsku na pewno nie byłoby mnie wówczas stać na taką stanowczość i bezpośredniość. A dziś już na ogół tak. Ta nieco przygodna asertywność pokazała mi, że można mówić „nie” bez skrępowania i tłumaczenia się. To bezcenna umiejętność dla kobiety.

Sztuka wyboru

Wreszcie ostatnia kluczowa rzecz, jakiej uczą mnie samotne wyprawy bliższe i dalsze jest taka, że trzeba jednak umieć wybierać. Regularnie, na początku każdej podróży zdarza mi się sytuacja, w której, czując lekki głód, rezygnuję z wstąpienia do fajnie wyglądającej knajpki, bo myślę, że głód wciąż nie jest dotkliwy, a fajnie byłoby zdążyć dziś jeszcze zwiedzić muzeum, kościół czy zamek, no i na pewno dalej trafię na świetny lokal. Półtorej godziny później krążę po ulicach ostro już wkurzona z głodu, ale w fajnych knajpkach nie ma miejsc, a cała reszta nie wygląda przekonująco. Po dwóch godzinach, straciwszy resztki nadziei, ląduję gdziekolwiek totalnie wycieńczona i jem jakieś dziadostwo za kupę szmalu, zła na siebie, bo jednak pizza z mrożonki we Włoszech to trochę porażka. Potem jestem już mądrzejsza.

Bon voyage!

Czy generalnie od podróży człowiek robi się mądrzejszy? Kiedyś słyszałam, że podróże kształcą wykształconych i trochę tak jest. Jeśli chcesz się czegoś dowiedzieć o świecie i o sobie, dowiesz się. Także tego, że żadna podróż, nawet ta najdalsza, najwspanialsza i najbardziej egzotyczna, nie rozwiąże Twoich problemów. Swoje lęki i rozterki zabierzesz ze sobą, a te, które udało Ci się zostawić w domu na czas wakacji, będą tam na Ciebie czekać, gdy wrócisz i wymagać spojrzenia im w oczy. Ale jest szansa, że dzięki temu, że będąc sama ze sobą dowiedziałaś się czegoś o sobie, będziesz miała na to więcej siły. Bo siła i mądrość są w Tobie, nie w obcych krajobrazach czy przywiezionych talizmanach. One tylko czasem pomagają im się w Tobie wyprostować.

Szerokiej drogi, Dziewczyno!

Natalia