Miesi±c po zamieszkaniu w Delhi wybieram siê do salonu piêkno¶ci. Nie jest to wyzwanie - na ka¿dym rogu mo¿na tu znale¼æ fryzjera, kosmetyczkê czy gabinet masa¿u. Wszyscy dbaj± o wygl±d, choæ ka¿dy na miarê swoich mo¿liwo¶ci. Najtañszy jest uliczny fryzjer, którego wyposa¿eniem s± rozstawiony na ulicy fotel, lustro i brzytwa. Wybieram wy¿szy standard. Wchodzê do typowego niewielkiego salonu na mojej ulicy. Wita mnie siedmiu pracowników - i kobiety, i mê¿czy¼ni. Jestem jedyn± klientk±. Z w³a¶cicielk± gabinetu wybieramy zabiegi. Decydujê siê na jeden z dro¿szych pakietów, za 1,5 tys. rupii (ok. 90 z³). Bêdzie to depilacja cia³a woskiem, nitkowanie, czyli tzw. threading, rozja¶nianie skóry, czyli bleaching, manikiur, pedikiur oraz oczyszczanie twarzy i makija¿.

W malusieñkim pokoju stoi ³ó¿ko i wisi tabliczka: ''Kliencie, dla w³asnego bezpieczeñstwa sprawd¼, czy obs³uga umy³a rêce, zanim przyst±pi do zabiegów''. Drobna dziewczyna b³yskawicznie przystêpuje do dzie³a. Nie mam ¶mia³o¶ci zapytaæ, czy zastosowa³a siê do zaleceñ z tabliczki. Oznajmiam za to, ¿e ograniczê siê do woskowania nóg. Z dezaprobat± chwyta mnie za przedramiê i t³umaczy, ¿e w³osy na rêkach absolutnie trzeba usun±æ. Hinduski maj± na tym punkcie fio³a. Depiluj± cia³o, zaczynaj±c od stóp, a koñcz±c na twarzy.

W³osy rosn±ce na twarzy usuwaj± za pomoc± nitkowania. To starodawna indyjska metoda wyrywania w³osów bawe³nian± nitk±. Jest mniej bolesna ni¿ pêseta czy wosk i nie podra¿nia skóry. Kosmetyczka robi z nitki ósemki. Wk³ada jeden kawa³ek nici do ust, trzymaj±c jednocze¶nie w palcach pozosta³e koñce. Energicznymi ruchami g³owy poci±ga nitkê, która wyrywa brwi. Wygl±da to zabawnie, ale efekt jest imponuj±cy.

Ja¶niej znaczy lepiej

Wybielanie lub rozja¶nianie skóry sta³o siê w Indiach niemal kulturowym obowi±zkiem. Szacuje siê, ¿e ok. 40 proc. Hindusów u¿ywa preparatów wybielaj±cych lub korzysta z zabiegów rozja¶niaj±cych skórê. "BBC News Magazine" donosi, ¿e w 2010 r. indyjski przemys³ produkuj±cy preparaty wybielaj±ce skórê by³ wyceniony na 432 mln dol. (wg AC Nielsen) i wzrasta o 18 proc. ka¿dego roku. Inna firma badawcza podaje, ¿e w Indiach sprzedaje siê wiêcej kremów rozja¶niaj±cych ni¿ coca-coli. Sk±d ta potrzeba?

Jasna skóra to nie tylko synonim piêkna, lecz tak¿e wyznacznik statusu spo³ecznego. Wi±¿e siê z perspektyw± lepszej pracy, wiêksz± szans± na znalezienie narzeczonego.

Pytam o to Deepti Sharmê, projektantkê mody i wyk³adowczyniê akademick±, która mieszka w Delhi od urodzenia. - Jasna skóra kojarzy siê z zamo¿no¶ci±. Biali uwa¿aj±, ¿e skóra opalona wygl±da ¶wie¿o i zdrowo, w Indiach jest na odwrót. To jasna skóra ¶wiadczy o kondycji i dobrobycie - mówi Deepti.

Na rynku pojawi³y siê dezodoranty z kremem rozja¶niaj±cym skórê pod pachami i preparaty do rozja¶niania czê¶ci intymnych. Telewizyjna reklama tych drugich wywo³a³a sprzeciw wielu Hindusek i rozpoczê³a debatê na temat dyskryminacji z powodu koloru skóry.

W³osy tylko d³ugie

99 proc. kobiet w Indiach ma d³ugie, l¶ni±ce, czarne w³osy, które najczê¶ciej nosz± spiête w kucyk. Deepti ho³duje tradycji - nosi klasyczne stroje i g³adko zaczesan± fryzurê. Pytam, czy nie kusi jej, by w³osy ¶ci±æ. Deepti: - Absolutnie nie! D³ugie w³osy to oznaka zdrowia i piêkna. Kiedy¶ kobiety du¿o wiêcej gotowa³y i ze wzglêdów higienicznych w³osy musia³y byæ spiête. Dzi¶, pod±¿aj±c za zachodni± mod±, ¶cinaj±, ale rzadko. Z kolei wyznawcom sikhizmu, kobietom i mê¿czyznom, nie wolno ¶cinaæ w³osów przez ca³e ¿ycie.

- Do pielêgnacji u¿ywamy olejku kokosowego oraz mieszanek, które kobiety przygotowuj± w domu. Jedn± z nich jest pasta z amli (indyjski agrest) i shikakai (puder z orzechów). Orzechy przyciemniaj± w³osy i nadaj± im po³ysk. Z kolei w lecie na w³osy (ale równie¿ d³onie i stopy) nak³ada siê hennê, która oprócz przyciemniania w³osów ch³odzi skórê.

Stopy w ucisku

- Hindusi najczê¶ciej chodz± boso. Buty trzeba zdejmowaæ, wchodz±c do ¶wi±tyni i do domu, w restauracjach. W zwi±zku z tym dbanie o stopy to wyzwanie - mówi Deepti. Co nietypowe, w Indiach manikiurzysta to g³ównie mêski zawód.

Manikiur i pedikiur ³±cz± siê z przyjemnym, ale bolesnym masa¿em. Próbujê. Przed pomalowaniem paznokci moje d³onie i stopy zostaj± wysmarowane olejkiem i zaczyna siê rozmasowywanie. Na granicy bólu kciukiem i ³okciem manikiurzysta dociska punkty na rêkach i nogach oraz wygina palce tak, ¿e zaczynam w±tpiæ, czy wie, co robi. Po masa¿u czujê przyp³yw energii dziêki pobudzonemu kr±¿eniu krwi.

W Indiach wierzy siê, ¿e masa¿e pomagaj± zachowaæ zdrowie oraz równowagê fizyczn± i psychiczn±. £±cz± siê z praktykowan± przez 80 proc. spo³eczeñstwa medycyn± ajurwedyjsk±. Do masa¿u dobierane s± olejki, np. zio³owy vata zalecany do skóry suchej, który poprawia cyrkulacjê, sezamowy wyg³adzaj±cy skórê i usuwaj±cy obrzêki miê¶ni czy z migda³ów bogaty w witaminê E, magnez i wapno.

Czerwona kropka

Indyjski przemys³ ¶lubny jest drugim po Chinach najbardziej lukratywnym na ¶wiecie. Ok. 40 mld dol. rocznie wydaje siê na organizacjê wesel, bi¿uteriê i ozdoby upiêkszaj±ce kobiece cia³o. Jedn± z bardziej charakterystycznych jest tzw. bindi, czyli czerwona kropka na ¶rodku czo³a. Deepti: - Tradycyjnie bindi to symbol kobiet zamê¿nych. A ¶rodek czo³a to miejsce, gdzie koncentruje siê energia i umiejscowiona jest szósta czakra (ajna). Czerwon± pastê kumkum (z kurkumy lub szafranu z domieszk± wapna gaszonego) rozsmarowuje siê opuszk± serdecznego palca. Mnie siê nigdy nie uda³o uzyskaæ idealnego kó³ka, ale moja mama robi³a perfekcyjne bindi. Dzi¶ kobiety nosz± kropki przyklejane, jako ozdobê. Drugim upiêkszaj±cym elementem wygl±du panny m³odej i znakiem przynale¿no¶ci do mê¿a jest sindoor, czyli czerwona lub pomarañczowa kreska we w³osach wzd³u¿ przedzia³ku. Robi j± m±¿ podczas ¶lubu. Hindusi wierz±, ¿e kolor czerwony i pomarañczowy przynosz± szczê¶cie. Wa¿nym rytua³em jest malowanie r±k henn± (mehendi). Ma przynie¶æ pannie m³odej pomy¶lno¶æ.

Dopytujê o czarne kreski pod oczami, które nosz± kobiety. Deepti: - Robi siê je za pomoc± kajalu, który tradycyjnie wytwarza siê podczas ¶wiêta ¶wiat³a Diwali (13.11). Sama na co dzieñ u¿ywam kajalu w formie kredki.

Kurkuma daje blask

Trudno oceniæ wiek Hindusek. Wygl±daj± m³odo, bo niezale¿nie od wieku nosz± kolorowe ubrania. Wed³ug Deepti nie tylko stroje sprawiaj±, ¿e Hinduski piêknie siê starzej±. - To równie¿ zas³uga u¿ywania domowej roboty preparatów do pielêgnacji. Moja mama nigdy by nie posz³a do salonu piêkno¶ci. Od niej nauczy³am siê, jak przygotowywaæ kosmetyki i jak ich u¿ywaæ. Jednym z nich jest pasta do masa¿u ubtan z kwiatu ciecierzycy, musztardy lub olejku migda³owego, kurkumy, kozieradki, kie³ków pszenicy oraz olejku ró¿anego. Ubtan to naturalny sposób dbania o cia³o - masa¿ i piling przywracaj±ce skórze blask. Kiedy¶ ³±czono go z diet± i wykonywano przy muzyce relaksacyjnej, a ca³a kuracja trwa³a 40 dni! Dzi¶ nikt nie ma na to czasu. Kobiety szukaj± szybkich rozwi±zañ. Chodzenie do salonów piêkno¶ci to dzisiejsza rzeczywisto¶æ.