Młode kobiety i praca

Ponad tysiąc osób w wieku 19-26 lat zapytano o pierwsze doświadczenia zawodowe i wizje własnej kariery. Powstała z tego gruba książka: Praca dla młodych. Raport AIG i "Gazety Wyborczej". Jak, według raportu, różni się sytuacja młodych kobiet i młodych mężczyzn?

Młode kobiety i praca

Ponad tysiąc osób w wieku 19-26 lat zapytano o pierwsze doświadczenia zawodowe i wizje własnej kariery. Powstała z tego gruba książka: Praca dla młodych. Raport AIG i "Gazety Wyborczej". Jak, według raportu, różni się sytuacja młodych kobiet i młodych mężczyzn?

Młode kobiety są bardziej samodzielne niż ich koledzy, ale zarazem mniej niż oni wierzą w swoje możliwości. Wszystko jest dobrze, póki mowa o umiejętnościach teoretycznych - swój poziom wykształcenia kobiety oceniają tak samo dobrze jak mężczyźni, którzy ukończyli analogiczne szkoły.

Samoocena dziewcząt spada, gdy mowa o szansach na pracę albo na bliżej niesprecyzowany sukces.

Co piąta dziewczyna uważa, że kobiecie trudniej znaleźć pracę. Nie byłoby w tym nic szczególnego, gdyby nie to, że to przekonanie stoi w sprzeczności z ich własnymi doświadczeniami!

Po pierwsze, badanie pokazuje, że pracę ma tyle samo młodych kobiet, co młodych mężczyzn.

Po drugie, 40 proc. młodych kobiet (niemal dwukrotnie tyle, co mężczyzn) deklaruje, że są całkowicie niezależne finansowo od rodziców! To dziewczyny częściej wyprowadzają się z domu (30 proc. kobiet i tylko 18 proc. mężczyzn przed 26. rokiem życia nie mieszka ani z rodzicami, ani z teściami).

Uwierzyli mediom

Na jakiej podstawie dziewczyny sądzą, że im trudniej o pracę?

Zapewne obserwują swoje matki albo dają się zwieść obiegowym opiniom. Autorzy badań zauważyli, że młodzi ludzie obu płci pytani o sytuację na rynku pracy, o perspektywy dla młodych, rysują obraz bardziej ponury niż wówczas, gdy mowa o ich doświadczeniach.

Mimo że powinny być zahartowane samodzielnością, młode kobiety nie potrafią sobie zaufać, widzą siebie jako łupinkę niesioną przez fale zdarzeń, na które nie mają wpływu. Co czwarta dziewczyna (i 16. na stu chłopaków) uważa, że osiągnięcie sukcesu w życiu w ogóle nie zależy od niej!

Niezależnie od płci młodzi ludzie zdają sobie sprawę, że nie będzie im łatwo znaleźć pracę. Ale różnią się w ocenie swoich indywidualnych możliwości: 15 proc. chłopców i trzykrotnie mniej dziewcząt uważa, że ich własne szanse na pracę są "raczej wysokie".

Chociaż kobiety są lepiej wykształcone (na studiach magisterskich uczy się 30 proc. młodych kobiet i 23 proc. mężczyzn), to mężczyźni częściej wierzą, że ich wykształcenie trafia w potrzeby rynku. Liczą też, że pomoże im "silna osobowość". Dziewczyny częściej niż chłopcy za swój atut uznają języki obce (z badania wynika też, że znają je rzeczywiście nieco lepiej).

Dla młodych mężczyzn częściej niż dla dziewcząt atrakcyjną perspektywą jest założenie własnej firmy - w ciągu najbliższych pięciu lat skłonnych to zrobić jest 36 proc. dziewcząt i 47 proc. chłopaków. Jednych i drugich kusi to, że praca na swoim daje niezależność i możliwość zarobienia dużych pieniędzy. Odstraszają: ryzyko, skomplikowane przepisy, obawa, że osiągnięcie sukcesu wymaga znajomości.

Mniej oczekują

Można by nie ubolewać nad ich skromnością, gdyby nie to, że młode kobiety mają w ogóle niższe aspiracje niż młodzi mężczyźni. Na przykład finansowe. Aż 21 proc. kobiet i tylko 13 proc. mężczyzn za minimalną pensję netto, dla której mogliby zacząć pracować, uznaje już kwotę rzędu 500-799 zł.

Wszędzie na świecie kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni zatrudnieni na takim samym stanowisku (w Polsce - średnio dwie trzecie "męskiej" płacy). Czy dlatego, że pracodawcy mniej cenią pracę kobiet? A może właśnie dlatego, że mężczyźni więcej oczekują, więc więcej dostają?

Poproszeni o podanie trzech najważniejszych cech idealnej pracy młodzi ludzie - kobiety i mężczyźni - wymieniali w tej samej kolejności: powinna dawać dobrą płacę, być interesująca, dawać możliwość awansu i (identyczna liczba wskazań) bezpieczeństwo zatrudnienia. W zależności od płci nieco inaczej rozkładał się procent wypowiedzi. Mężczyźni więcej mówili o pieniądzach (częściej chwalili pracodawcę za dobrą pensję, ale też częściej narzekali na marną; częściej wysokie zarobki uznawali za najważniejszy element pracy doskonałej).

Wyniki pod pewnymi względami zdają się potwierdzać stereotypy nastawionego na sukces finansowy mężczyzny i zainteresowanej kontaktami z ludźmi kobiety. Bo rzeczywiście dla dziewcząt częściej niż dla chłopców ważna jest atmosfera w pracy (często też kierują się tym, wybierając szkołę, a nawet uczelnię) i to, by firma mieściła się niedaleko domu (jest to istotne dla co czwartej kobiety).

Co cenią

Przy naborze pracowników do własnej firmy mężczyźni częściej szukaliby osoby pewnej siebie, z doświadczeniem zawodowym. Kobiety bardziej przekonałaby umiejętność współpracy, pracowitość, znajomość języków obcych (młode kobiety przywiązują wielką wagę do znajomości języków!). Można przypuszczać, że są to te same cechy, które najbardziej cenią u siebie.

Mniej niż chłopców interesuje je wyścig szczurów - ponad połowa dziewcząt woli nie osiągnąć sukcesu zawodowego, ale mieć za to dużo czasu dla siebie i nie narażać się na stres. Ale i ich koledzy nie są przesadnie zafascynowani pożerającą czas, stresującą karierą - niemal co drugi zamiast kariery woli mieć czas dla bliskich.

Nie wszystko ich różni: młodzi, niezależnie od płci, w równym stopniu są zadowoleni z tej pracy, którą mają (14 proc. uważa, że ich praca nie ma wad) i z podobnych powodów na nią narzekają - jeśli narzekają. Podobnie szukają pracy, choć dziewczyny nieco częściej korzystają z pomocy urzędów pracy, chłopcy częściej szukają poprzez znajomych i rodzinę.

Warto je zatrudnić

Młode kobiety są żywo zainteresowane swoją karierą! Tylko 11 proc. aspiruje do modelu niepracującej żony zajętej wychowywaniem dzieci w komfortowych warunkach (własny dom z ogródkiem), dla co trzeciej wzorem jest kobieta-menedżer w za-granicznej firmie, stopniowo wspinająca się po szczeblach kariery.

Dla pracy dziewczęta są skłonne poświęcić więcej niż ich koledzy. Nie tylko zgodzą się na niższe zarobki, będą pracować jako wolontariuszki ("zdecydowanie tak" lub "raczej tak": 42 proc. kobiet i 31 proc. mężczyzn), ale także z własnej inicjatywy, za własne pieniądze się dokształcają (35 proc. kobiet i 31 proc. mężczyzn).

Badania pokazują, że dość duża grupa młodych kobiet, mimo pewnych doświadczeń zawodowych, szybko i na dłużej wypada z rynku pracy, na dłużej niż rok. To na ogół dziewczyny około 23.-25. roku życia, mieszkające z partnerem, nie będące już na utrzymaniu rodziców. Czy realizują inny model życia, są odrzucone przez pracodawców, czy wychowują dzieci - na te pytania badania nie odpowiadają.

Copyright © Agora SA